Bức ẢNH YÊU THƯƠNG.(Tr.Ngắn)
Tôi đến thăm con.
Một ngôi nhà xinh xắn trong một khu gia cư khá mới tại San Antonio Texas.
Trong nhà bày biện đơn giản, không có gì đắt tiền. Đời lính cứ 3 năm là phải chuyển đơn vị nên con tôi quen rồi với cuộc sống thay đổi chỗ ở. Nhà 3 phòng ngủ và một phòng làm việc của con trai khang trang. Cháu không thích ở nhà tầng lầu nên chọn căn nhà nhỏ nhắn ấm cúng này.
Tôi bước vào bên trong, đứng ngay nhà bếp, trước mặt là phòng khách. Con tôi chỉ:
-Phòng má ở bên này.
- Kế phòng má là phòng hai cháu.
-Nhà vệ sinh và phòng tắm đối diện.
Tôi bước vào phòng, con tôi đã chuẩn bị sẵn giường cho mẹ. Gối nệm, khăn trải giường thẳng tắp, phẳng phiu. Đầu giường con đặt một bàn nhỏ với cây đèn ngủ ấm cúng, đồng hồ và hộp khăn giấy. Bên cạnh cửa sổ, con tôi đặt một bàn làm việc cho mẹ viết lách. Con đặt sẵn cho mẹ cái monitor to đùng sẽ gắn vào laptop cho mẹ nhìn rõ chữ khỏi đau mắt:
-Cây đèn này ánh sáng rất tốt để má viết vào ban đêm khỏi chói mắt.
Con mở cái closet nói với tôi:
- Đây là chỗ má treo quần áo, con để sẵn móc áo cho má khá nhiều, nếu má cần thêm con sẽ lấy. Khăn tắm con để trên kệ. Đôi dép má mang trong nhà con để ở đây nè!".
Con lấy tay chỉ chỉ rồi ôm lấy tôi cười cười:
- Chiều nay mấy đứa nhỏ về chắc sẽ mừng lắm. Cám ơn má đã tới thăm chúng con.
Tôi hài lòng cám ơn con rồi bước ra khỏi phòng.Tôi đưa mắt nhìn bao quát, chợt mắt tôi dừng lại trên vách tường hành lang. Đó là những bức hình gia đình của con tôi.
Hình hai con tôi hôn nhau ngày cưới. Hình mấy đứa cháu ngày đầu tiên chào đời. Con mèo nhỏ Simba. Trên cùng những bức hình là tấm hình hai bàn tay nắm với nhau.
Tôi xúc động nghẹn lời. Cám ơn hai con đã lấy hình này để biểu tượng cho hai chữ Hạnh Phúc và Yêu Thương của gia đình. Hai bàn tay già nua nắm lấy nhau. Hai bàn tay hằn lên những đường gân nhăn nhúm thảm hại. Bàn tay vợ nắm lấy bàn tay chồng như nhắn gửi sự tin cậy và gắn bó. Hình không đẹp nhưng quý giá vì người được nắm tay đã khuất núi qua đời.
Tấm hình này con tôi chụp khi hai vợ chồng tôi đi thăm con tại Nhật. Trên chuyến xe lửa từ Tokyo về lại Fussa. Tôi và anh ấy đã ngồi ở ghế dành cho người Handicap.
Xe lửa ở Nhật lúc nào cũng đầy ngập lấy người. Gia đình tôi đi 6 người mà phải đem theo hai xe đẩy trẻ con và chiếc xe đẩy người bệnh. Ba người đẩy ba người lên một chuyến xe lửa ở Nhật thật không dễ dàng. Mặc dù xe lửa đến đúng giờ, mọi người xếp hàng thật lịch sự. Nhưng thời gian lên xe giới hạn, đúng giờ cửa xe lửa tự động đóng lại. Số người lên xe ở mọi cánh cửa đều thật đông. Chân người trước đặt vào cửa xong là người khác bước lên liền. Họ không mất lịch sự hay xô đẩy hỗn độn, nhưng họ cứ lấn tới để được vào nếu không sẽ không kịp chuyến xe.
Trên xe lửa người ngồi đã đầy ghế, người đứng không còn chỗ. Xe chạy lắc lư, tay bấu chặt cái nắm tay treo tòng teng được móc cứng trên nóc, tôi cũng lắc lư theo. Dưới chân tôi, đứa cháu nội đang ngủ trên xe đẩy, những chiếc áo măng tô dài che khuất mặt cháu tôi. Con dâu không còn nắm tay để vịn, nó cố đứng giang hai chân ra rộng một chút để giữ thăng bằng cũng để có thể nhìn con cũng đang nằm lọt thỏm trong một chiếc xe đẩy khác. Ông xã tôi được thằng con đẩy vào trước nên đứng cách con dâu tôi một khoảng đầy kín cả người không thể di chuyển.
Chiếc xe lửa lao về phía trước, tôi nhìn ông xã tôi mà thương. Đầu ông ngoẹo một bên vì mệt và ngộp hơi người. Trên những hàng ghế ngồi, rất nhiều người Nhật đang ngủ gà ngủ gật dáng thật mệt mỏi. Có người ngủ thật say, miệng há to bất cần đẹp xấu. Có người chăm chú đọc sách, đọc báo, đa phần họ chúi mũi vào chiếc Iphone. Rất nhiều người trên chuyến tàu này họ đã dùng khẩu trang bịt kín miệng. Họ giữ gìn vệ sinh cho chính bản thân họ và không muốn ảnh hưởng tới người khác. Ông xã tôi qua đây cũng mang khẩu trang khi ra ngoài. Như vậy khi anh nhễu nước miếng không ai thấy và tôi không cần phải lau, chỉ thường xuyên thay khẩu trang là được.
Người Nhật trên xe họ không nói chuyện ồn ào, họ thì thầm nho nhỏ nếu cần. Dường như họ kiệm lời nói. Dường như họ đã quen lắm rồi không gian chật chội như thế này. Họ đã thường xuyên mỗi ngày đón xe lửa đi làm, đi về và coi đây là tiện nghi tốt nhất. Họ hài lòng vì điều đó. Họ tự hào và kiêu hãnh là có một phương tiện di chuyển tốt nhất thế giới. Tôi chưa đi nhiều nơi nên không biết các tuyến đường xe lửa khác chằng chịt như thế nào, nhưng ở nước Nhật này, xe lửa là phương tiện chính, những đường ray xe lửa chằng chịt khủng khiếp. Tàu đến và đi từ rất nhiều tuyến đường, cứ vài phút là có một chiếc dừng lại, đường ray như màng nhện, chỉ cần lệch đường ray vài giây thôi cũng là một tai nạn kinh hoàng, khủng khiếp không dám nghĩ tới.
Người Nhật, một dân tộc kiên cường và chịu đựng. Họ đã làm nhiều điều mà dân tộc khác phải ngưỡng mộ. Đó là một đất nước nhỏ bé nhưng sức mạnh tiềm ẩn. Một đất nước nhiều thiên tai và cũng lắm người tài. Một đất nước từng gieo kinh hoàng cho nhiều đất nước láng giềng bên cạnh, nhưng cũng là đất nước mà kẻ thù phải khiếp sợ và học hỏi vì sự phát triển đi lên vượt bực. Một đất nước nhận hai trái bom nguyên tử kinh hoàng nhất trong lịch sử chiến tranh. Và rồi đất nước nhận bom và thả bom lại là hai người bạn đồng minh thân thiết.
Chúng tôi là những người Mỹ. Nói đúng ra chúng tôi là những người Mỹ gốc Việt, một dân tộc đã bị nhiều tang thương chết chóc khi quân phát xít Nhật xâm chiếm quê hương tôi. Trận đói năm Ất Dậu 1945 đã giết chết biết bao người dân VN vô tội vì sự tàn ác của quân đội Thiên Hoàng. Con trai tôi, một sĩ quan quân đội Mỹ, đất nước đã thả hai trái bom nguyên tử hủy diệt hai thành phố của Nhật. Tất cả những nạn nhân chiến tranh bây giờ đều là bạn. Tất cả đều đã trở nên tốt đẹp khi ta biết nhìn về phía trước để làm cuộc hành trình.
Khi tiếp xúc với người Nhật, tôi rất kính phục họ về cuộc sống, tinh thần trách nhiệm và cách hành xử. Một đất nước nhận nhiều thiên tai như vậy, nhưng họ lúc nào cũng đứng thẳng, kiên cường và tự hào về bản thân và dân tộc. Trên xe lửa, họ không vì mình lớn tuổi mà muốn người khác nhường chỗ. Họ không cần điều đó vì họ có thể đứng được như mọi người. Một đứa bé học lớp một, tự bản thân có thể đáp những chuyến xe lửa để đến trường một mình. Đứa bé 3 tuổi đến lớp phải tự mình đánh răng, đi vệ sinh, ăn uống và thu dọn chén đũa cá nhân.
Nếu bạn có dịp đến ga xe lửa của Nhật vào giờ tan sở. Bạn sẽ thấy rõ sự vội vã của người Nhật. Hành khách đông như kiến, họ đi như chạy. Họ tới lui, xuôi ngược như nước chảy liên tục xung quanh bạn. Nếu bạn đứng im để nhìn họ, một hồi bạn sẽ bị chóng mặt với số lượng người di chuyển liên tục đó.
Những chuyến xe lửa đổ về mọi vùng khác nhau rất đúng giờ. Cứ 5 phút là có một chuyến và nhiều trạm như vậy. Bạn có thể mua vé đi một lần hay mua thẻ đi thường trực ở một máy tự động. Vé vào cửa sẽ trừ thẳng vào thẻ của bạn. Hết tiền bạn sẽ được báo động và bỏ tiền thêm vào để đi tiếp. Ở thẻ này bạn có thể mua thức ăn, nước uống bán tự động ở mọi sân ga. Ở cổng bạn đưa thẻ vào máy, một tiếng tíc vang lên, cửa cổng mở và bạn vào trong. Sân ga nhiều tầng lầu và túa đi nhiều nơi. Nếu bạn qua cổng mà sai chuyến đi thì bạn phải tìm cách trở ra và tìm đúng tuyến để cà thẻ lại một lần nữa. Lần cà sai, bạn phải chịu mất tiền.
Chỉ đón sai một chuyến xe lửa bạn sẽ gặp khó khăn khi tìm cách quay về. Vì trạm đến và đi không phải là một chỗ mà phải tìm đúng tuyến.
Có một lần, gia đình tôi cũng đi chơi như vậy. Người đông, xe lửa chật, tôi và con dâu với hai chiếc xe đẩy vừa vào được thì cửa xe lửa đã tự động đóng lại, Con trai và ông xã tôi bị bỏ lại ở sân ga. May là con dâu đã kịp thời lên cùng chuyến xe lửa với tôi, nếu không một mình tôi không biết sẽ ra sao. Nếu chỉ một mình tôi được lên tàu tôi sẽ không biết mình sẽ xuống ga nào và đi về đâu. Phone tay tôi không thể liên lạc với con vì tôi không mua đường dây điện thoại viễn liên. Một số rất lớn người Nhật bảo thủ họ không học nói tiếng Mỹ vì họ muốn bảo vệ ngôn ngữ nước họ. Con dâu nhìn tôi an ủi:
- Không sao Mom! Mình sẽ xuống trạm kế tiếp và mua vé về ngược lại.
Hai mẹ con tôi xuống ở ga kế tiếp. Con dâu phải dẫn tôi đi một vòng ở trạm, tìm đúng tuyến đi ngược về để gặp con trai và ông xã đang đứng đợi chỗ cũ lên tàu. Từ đó tôi rất sợ đi xe lửa ở Nhật. Tôi xin một bản đồ để thủ thân. Mỗi lần đi xe lửa, lúc nào thấy có thể ba người cùng lên chúng tôi mới bước lên tàu.
Xe lửa là phương tiện thông dụng nhất ở Nhật để đi làm, đi chơi và đi shopping. Giờ tan sở các trạm xe lửa người đông như kiến. Những toa xe chật kín người đứng, người ngồi. Người Nhật không kể làm nghề gì họ đều ăn mặc rất tươm tất khi đi làm. Họ không chen lấn, xếp hàng lên xe theo thứ tự, nhưng nếu bạn không nhanh chân bước lên thì người xếp hàng sau bạn sẽ lấn lên ép bạn lên tàu vì thời gian là vàng bạc. Trên xe lửa, họ không lớn tiếng nói chuyện như người Tàu. Họ ngồi yên lặng xem sách, theo dõi trên Iphone nhưng đa phần họ ngủ gà ngủ gật vì mệt. Cứ gần tới trạm để xuống là họ thức dậy và bước ra dồn về phía cửa để nhanh chóng bước xuống để hành khách chờ đợi đủ thời gian bước lên.
Các cháu tôi đều học trường tư ở Nhật. Mặc dù trong căn cứ có trường cho con lính . Nhưng con tôi dè sẻn chi tiêu để cho con đi học ở trường Nhật. Con tôi muốn các cháu tôi những ngày còn nhỏ được học những cái rất hay của người Nhật làm nền tảng sau này. Trường tư và cả trường công của Nhật đều phải mặc đồng phục có ghi huy hiệu của trường, lớp và tên của học sinh ( Do đó một học sinh làm sai nơi công cộng, người ta biết ngay học ở trường nào, lớp mấy, tên gì)
Giá của bộ đồng phục không hề rẻ, cái cặp cũng khá đắt tiền và học phí cũng là một gánh nặng cho một gia đình. Nhưng những gì cháu tôi học được ở đây cũng xứng đáng với những hy sinh của cha mẹ chúng.
Mặc dù chỉ 3 hay 4 tuổi, cháu phải biết tháo giày, áo khoác ngoài, nón, ba lô đặt đúng vị trí của mình trong phòng học. Phải biết đi nhận thức ăn vào giờ trưa, tự mình ăn và dọn rửa chén đũa của mình bỏ vào hộp đem về. Phải biết rửa tay trước và sau khi ăn. Tự đi vệ sinh cá nhân. Những lớp lớn hơn được chia từng nhóm để phục vụ và dọn dẹp phòng ăn. Tất cả đều có những giờ đi thực tập trong rừng, trồng rau cải và thu hoạch. Có giờ tập bơi lội, thể thao và văn nghệ. Có những bài học về đời sống rất hay và lợi ích mà tôi rất tâm đắc.
Tôi đã có dịp đến đó trong những lần gặp gỡ thầy cô. Chúng tôi cũng được mời tham dự những buổi biểu diễn văn nghệ sau mỗi khóa học của cháu. Chương trình văn nghệ lớp đòi hỏi tất cả học sinh trong lớp đều phải ra trình diễn, chứ không phải chỉ vài em biểu diễn đại diện. Cô giáo phải chịu trách nhiệm tất cả về y trang, bài hát và trang trí sân khấu. Phụ huynh đến hội trường, ngồi ở ghế khán giả. Tới lớp con mình biểu diễn, phụ huynh được mời lên gần sân khấu nhất và ngồi hẳn dưới sàn để dễ chụp hình hay quay phim. Sau màn biểu diễn, họ được chụp hình với con và các bạn chúng trong thời gian cho phép trước khi lớp khác chuẩn bị lên sân khấu. Dù đông đúc nhưng rất trật tự và ấm cúng. Do đó cô giáo phụ trách phải qua trường lớp hẳn hoi. Có trách nhiệm, có năng khiếu về vẽ, hát, dàn dựng và nhất là yêu nghề nghiệp của mình.
Giáo dục ở Nhật không đặt nặng vấn đề chữ nghĩa mà chú tâm nhiều về cách sống, yêu thiên nhiên, làm chủ hoàn cảnh, phát triển bản thân về chân thiện mỹ. Người Nhật đặt tổ quốc và tinh thần dân tộc lên hàng đầu, họ luôn luôn giữ chuẩn mực trong cách giao tế và bản thân mỗi người dân Nhật là một phần đại diện cho đất nước họ. Cho nên ở Nhật bạn không sợ bị mất cắp hay móc túi. Tôn trọng từng con người, trân trọng từng củ khoai, bông hoa, quý từng cọng rau vì đó là công sức lao động. Trẻ con được dạy như vậy và các cháu được dẫn đi trồng hoa, trồng khoai lang, cà rốt ngay từ khi học lớp mẫu giáo.
Con dâu tôi nhờ cô giáo Nhật đến nhà dạy cháu tôi đàn piano. Cô đến dạy đúng giờ, nhiệt tình và kiên nhẫn. Cô lịch sự trong giao tiếp và chỉ bàn luận về chuyên môn rồi ra về.
Đi thăm vài nơi của nước Nhật, tôi hết sức kính phục và ngưỡng mộ văn hóa và tinh thần người Nhật. Sự điềm tĩnh và nhẫn nại của họ đáng cho chúng ta học hỏi. Bạn đến cửa tiệm của họ, mua hay không mua khi bạn bước ra họ vẫn cúi đầu thật sâu chào với một nụ cười. Khi vào siêu thị bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy họ trân trọng những sản phẩm họ bày bán. Ba củ cà rốt, hai củ khoai lang, vài trái cà chua...tất cả đều được bọc cẩn thận. Cầm một bịch rau củ trên tay tôi suy nghĩ đến giá trị và công sức của người nông dân trồng ra nó.Trái cây, rau quả rất mắc, nhưng bạn yên chí vì đây là hàng nông sản tươi và đạt chất lượng.
Khi đi ra đường họ luôn luôn chuẩn bị cho mình một túi nhỏ dùng để đựng rác cá nhân. Vì vậy họ ít khi nào cần thùng rác công cộng. Ngoại trừ ở park hay những nơi có bán thức ăn.
Phòng vệ sinh công cộng của Nhật phải nói hơn hẳn nước Mỹ. Ở những trung tâm thương mại, phòng vệ sinh thật rộng, sang trọng, lịch sự và tiện nghi. Có nhiều phòng dành cho các bà mẹ, các bé và trẻ con vui chơi. Phòng vệ sinh của mẹ có con nhỏ, thiết kế một cái ghế treo như cái võng. Mẹ đặt con vào đó vừa đi vệ sinh vừa trông con.
Vào mùa lạnh, vào phòng vệ sinh, ngồi lên bồn cầu bạn sẽ thấy thật tuyệt vời vì độ ấm của nó. Khi xong có những nút bấm bạn sẽ được phục vụ rất thoải mái. Nhưng xin bạn chú ý. Tất cả phòng vệ sinh của Nhật, có nước và xà bông để rửa tay nhưng không hề có giấy lau. Họ có trang bị máy sấy khô tay. Nhưng đa phần người Nhật khi đi ra đường hay đi chơi công viên, họ luôn chuẩn bị cho mình thêm một khăn lau tay nhỏ. Hỏi tại sao, được trả lời là để tiết kiệm giấy, bảo vệ môi trường.
Thật lòng mà nói, ngoài cảm phục, tôi lại có ý nghĩ thật thương người Nhật. Nền giáo dục dạy họ phải tuân thủ nề nếp, khắt khe với bản thân.Họ đã mang trên người một trách nhiệm quá lớn. Phải bảo vệ và thể hiện những cái tốt nhất của người Nhật. Họ làm việc căng thẳng, sống dường như quá khô khan. Trên xe lửa, trong quán ăn, ngoài đường, họ chăm chú vào Iphone. Họ vội vã, tất bật , sống nội tâm, ít khi tỏ ra cảm xúc với người xung quanh. Tôi nghĩ đây cũng là lý do người Nhật tự tử khá nhiều. Một số không thích lập gia đình hay sinh con. Đây chỉ là ý nghĩ của riêng tôi, có thể đúng mà cũng có thể là sai.
Khi đi chơi ở Nhật tôi bắt gặp những người đẩy những chiếc xe trẻ con nho nhỏ rất đáng yêu. Trên đó là những con chó hay con mèo được mặc quần áo xinh xắn. Họ coi như đây là con họ để yêu thương và chăm sóc. Tuổi trẻ của Nhật cũng rất năng động và văn minh. Họ ăn mặc rất thời trang và sống khá tự do. Nếu bạn đi chơi nhóm và cần chụp hình. Bạn cứ nhờ họ mà không sợ họ giựt mất Iphone hay máy chụp hình. Họ nhiệt tình, vui vẻ chụp dùm bạn đến khi bạn vừa ý mới thôi.
Người Nhật luôn luôn sắp hàng và họ rất kiên nhẫn khi chờ tới phiên mình. Họ nằm ngồi la liệt cả mấy tiếng đồng hồ để được tham dự một trò chơi chừng 10 phút mà họ thích. Nếu bạn đi có con nhỏ, bạn cứ để xe đẩy và các đồ đạc ở phía dưới hay ở ngoài cửa tiệm và sắp hàng chờ tới phiên mình. Bạn sẽ không hề mất bất cứ một món đồ nào sau khi bước ra. Nước Nhật thật văn minh.
Trên chuyến xe lửa về Fussa hôm ấy, xe lửa dừng ở từng trạm. Hành khách xuống để về nhà sau một ngày lao động vất vả. Hành khách lên tàu cũng không nhiều . Chúng tôi dần dần được về chỗ ghế ngồi dành cho người bệnh và trẻ con. Ông xã tôi trên xe đẩy và tôi ngồi trên băng ghế. Tôi ngồi đối diện anh ấy. Tôi nắm lấy hai bàn tay anh ấy để anh an tâm là đã có tôi bên cạnh. Chúng tôi già rồi. Hơn 45 năm cùng chia sẻ những đắng cay hoạn nạn, chúng tôi nhìn vào mắt nhau đã hiểu người đối diện muốn nói gì.
Ngày 14 tháng 8 âm lịch mỗi năm là kỷ niệm ngày anh ấy mất. Ngày rằm Trung Thu anh lìa xa chúng tôi đi theo bóng dáng chị Hằng. Anh đa tình muốn làm chú Cuội bên cạnh Hằng Nga. Hay anh muốn lên trên ấy thưởng thức điệu múa Nghê Thường quên hết muộn phiền trần thế. Anh an bình ngồi dưới gốc cây đa nhìn xuống thế gian. Ánh sáng lung linh đẹp nhất của chị Hằng đêm Trung Thu có chồng tôi trên đó.
Anh đã không còn đau đớn thân thể vì bệnh đau hậu chấn bởi tù tội đọa đày. Tâm hồn anh không còn bị dày xéo vì những lời thóa mọa của quản giáo, công an. Không bị cơm áo gạo tiền của đời sống quay đến chóng mặt. Nhất là không phải ưu phiền vì mình đau bệnh dài lâu làm vợ con vất vả.
Bàn tay tôi bây giờ trống trải không còn có tay anh để nắm, để xoa bóp để dìu anh đi. Tôi thấy mình dường như dư thừa và vô dụng. Bao nhiêu năm theo anh như chiếc bóng không rời, tôi đã quen với những tính tốt và tật xấu của chồng. Anh ấy là một người chỉ huy nên bản tính cương nghị và quyết đoán. Anh ấy lúc nào cũng rộng rãi và hào phóng với bạn bè. Cuộc sống nay đây mai đó, đối diện với cái chết khiến người lính đặt gia đình sau bổn phận với quê hương và dân tộc. Sau 8 năm tù tội chồng tôi trở về chằng chịt những vết thương tâm lý và thể xác. Tất cả những thứ ấy đày đọa tâm hồn anh và làm một rào cản trong hạnh phúc gia đình. Con cái không nhận được từ cha mình những vui tươi cởi mở, những nụ cười trọn vẹn thương yêu và sảng khoái.
Mất anh có người mừng cho tôi bớt vất vả. Nhưng bản thân tôi thấy mình thật cô đơn và không làm hết trách nhiệm với chồng.
Ngày anh mất, hai thằng con đi lính xa nhà được phép đơn vị về thọ tang cha. Hai đứa con dâu đều có mang gần ngày sinh nở. Tôi đã không ngăn được nước mắt khi hai con tôi đứng nghiêm chào cha theo lễ nghi quân cách lần cuối trước khi chúng bấm nút lò thiêu. Năm nay, tháng tám trăng tròn. Hai cháu nội tôi cũng gần được hai tuổi. Chúng đã biết nói, biết mừng khi bà nội tới thăm và ở lại. Chồng tôi không được thấy mặt khi cháu sinh ra đời. Tôi lấy ngày rằm Trung Thu để nhớ ngày chồng mất và là cái mốc để nhớ sinh nhật hai đứa cháu nội nhỏ nhất.
Ông Trời cũng từng háy mắt với tôi, ban cho tôi ân huệ được cận kề chồng tôi mỗi ngày, hàng giờ như tôi từng ước nguyện khi anh đi lính xa nhà. Bây giờ anh ấy đã hết hợp đồng ký kết với tôi và với ông trời. Anh ấy đã đi theo chị Hằng và mỗi năm về vui Trung Thu với con với cháu. Anh ấy thật đa tình.
Hãy yên tâm đi ông xã, cuộc đời tan hợp bởi chữ duyên. Chúng mình đã sống với nhau trọn vẹn nghĩa tình. Anh đã làm hết trách nhiệm của một người trai với đất nước. Anh đã không phản bội quê hương và lá cờ anh phục vụ. Anh đã sống tình nghĩa với đồng đội. Anh không bỏ rơi anh em lính tráng. Anh đã vào tù vì thua cuộc và cũng đã đem con qua đất nước tự do để làm lại cuộc đời.
Hãy ra đi thanh thản và yên lòng vì mẹ con em sẽ sống thật tốt, thật bình an.
***
Thưa Các Bạn,
Tôi viết bài này nay cũng vài năm để nhớ lại thời gian tôi và ông xã tôi đến thăm con trai công tác ở căn cứ YOKOTA ở Nhật. Tôi là một người vợ lính, chồng tôi là một sĩ quan trong quân đội VNCH. Chúng tôi có với nhau đứa con gái đầu lòng trong thời gian chiến tranh gay go nhất. Cháu chỉ vài tháng chồng tôi đi tù Cộng Sản. Tám năm sau anh ấy được thả về tôi có mang lần thứ nhì. Người con trai tôi viết trong bài sinh sau chị nó 10 năm. Gia đình tôi đến Mỹ khá muộn, phải làm lại từ đầu khi tuổi không còn trẻ. Sau khi tốt nghiệp đại học con trai lớn tôi gia nhập vào lực lượng không quân Hoa Kỳ, được tài trợ học nha khoa 4 năm và tốt nghiệp Đại học ở USC.
Khi đã hoàn tất các khóa huấn luyện quân sự ở Mỹ, con tôi nhận công tác ở thành phố Las Vegas tiểu bang Nevada ba năm. Nơi đây con tôi thành hôn và tôi có đứa cháu nội trai đầu lòng. Sau ba năm ở Mỹ con tôi được điều động sang Ý công tác. Nơi đây tôi có đứa cháu nội thứ hai là một cô bé xinh đẹp. Hết 3 năm con tôi nhận lệnh qua Nhật công tác 3 năm. Đây là thời gian Bắc Hàn gây hấn. Tôi đã thấy những máy bay chiến đấu sắp hàng trên phi đạo chờ lệnh. Những chiếc máy bay thật lạ, tối tân sẵn sàng cất cánh. Con tôi công tác tại bệnh viện mà mỗi sáng đi làm nai nịch ứng chiến với áo chống đạn, mặt nạ chống hơi độc... Cả căn cứ rất ngộp thở và đặt trong tình trạng thiết quân lực.
Tôi đã đem chồng sang Nhật thăm con một chuyến. Đây là lần đầu cũng là lần cuối cùng anh được đến nước Nhật. Anh được con đẩy đi chơi, được ôm cháu và được con trai săn sóc. Trở về Mỹ không bao lâu anh ấy mất. Khi chồng tôi mất, con dâu tôi đang mang thai đứa cháu trai hơn 8 tháng cùng chồng con về thọ tang. Tôi trở lại Nhật vài lần nữa. Một mình đi trên những con đường trải đầy hoa anh đào trong căn cứ để nhớ anh ấy. Nhớ những nơi chúng tôi đi qua, nhớ những món ăn ở Nhật anh ấy thích. Để mẹ được vơi nỗi buồn, con tôi đã đưa tôi đi nhiều nơi, tiếp xúc nhiều người trên nước Nhật. Đó là lý do tôi có những nhận xét về người Nhật một cách khách quan.
Sau ba năm ở Nhật, con tôi được chọn về học tại Mỹ. Sau khi tốt nghiệp cháu được điều động qua công tác ở Đức 3 năm trước khi trở về Mỹ. Tôi lại có một đứa cháu gái sinh tại Đức. Như vậy với thằng con đầu , tôi đã có 4 đứa cháu nội lần lượt sinh tại Mỹ, Ý, Nhật và Đức. Con trai tôi hiện giờ đang công tác tại một bệnh viện quân đội ở San Antonio Texas với cấp bậc trung tá.
Tôi thường đi thăm con mỗi khi cháu chuyển qua một nước khác. Các nước Châu Âu gần nhau nên tôi được con đem đi du lịch bằng xe nhà hay bằng xe lửa. Nước Nhật là nơi tôi có nhiều cảm tình và thích hơn cả, nhất là vấn đề an ninh. Bây giờ các cháu tôi vẫn còn nhớ những người bạn học ở Nhật. Điều tôi rất vui là những điều tốt đẹp cháu học được từ Nhật bây giờ tôi thấy vẫn thấy cháu tôi còn áp dụng.
Thằng con thứ nhì tôi sinh cách anh nó 3 năm. Sau khi tốt nghiệp đại học, con tôi ghi tên vào Hải quân Hoa Kỳ. Khác với anh, thằng Út tôi công tác trên chiếc tàu USS Boxer lênh đênh ngoài hải phận quốc tế. Mỗi lần đi công tác kéo dài hơn nửa năm. Vì lý do bí mật quân sự tôi không hề biết được con đang ở đâu và sinh hoạt như thế nào. Lâu lắm con mới được phép nhắn tin bình an với tôi qua Facebook. Cháu tôi một đứa sinh tại Virginia khi con tôi công tác ở đó. Một đứa sinh tại San Diego căn cứ hải quân của tiểu bang California.
Người Việt Nam mình (tiêu biểu là mẹ chồng tôi) rất mong sinh con trai để nối dõi tông đường. Được con trai phụng dưỡng khi tuổi xế chiều. Nhưng như các bạn thấy, với hai đứa con trai làm lính như con tôi, tôi đành ở với con gái cho yên thân già.
Xuân về Tết sắp đến, con gái tôi thường bàn với mẹ đón Tết như thế nào, cúng ông bà ra sao. Nếu các em có phép được về ăn Tết mình nên nấu món gì cho các cháu ăn. Gia đình mình sẽ làm những gì cho những ngày Tết truyền thống. Nhưng mà đời lính chưa có năm nào ngày Tết con trai tôi được về với gia đình. Bởi vì ngày Tết Nguyên Đán học sinh không hề được nghỉ. Đi và về chuyến bay cũng hết hai ngày. Cho nên tôi thông cảm cho con trai và thương con gái rất nhiều.
Cám ơn con gái và con rể đã cùng mẹ săn sóc cho ba những ngày đau yếu bệnh tật. Đã gánh vác thay các em chu toàn những ngày cuối đời của ba. Luôn cùng mẹ lo việc kỵ giỗ và săn sóc sức khỏe của mẹ, Cám ơn hai con đã cho mẹ một mái nhà ấm áp cuối đời. Con trai tôi rất có hiếu với mẹ, rất muốn tôi về ở với chúng. Nhưng tôi già rồi, cần một nơi ở ổn định. Nơi đây tôi có bạn và đã quen khí hậu Cali.
Gia đình mãi mãi là mái nhà ấm áp. Một bà mẹ già không làm gì được như tôi, nhưng là nơi con cháu về quây quần những dịp lễ hay Tết. Hãy bên nhau chụp một tấm hình gia đình. Vì đó là giờ phút đặc biệt mà biết đâu ta không còn có thể gặp lại nhau. Tấm hình đôi bàn tay nhăn nheo tôi và chồng nắm chặt, không thể nào có lại một lần nữa. Có lẽ đây là bức hình đẹp và ý nghĩa nhất đối với con tôi và cả chính tôi. Hãy cho nhau sự yêu thương và chăm sóc nhau khi còn có thể.
Một đôi dép đã mất đi một chiếc, chiếc còn lại vô dụng chỉ quăng vào thùng rác.. Bàn tay tôi không còn bàn tay của chồng để nắm dìu nhau đi đến cuối cuộc đời. Thì thôi ngoài tình yêu thương gia đình, con cháu tôi chọn thêm một niềm vui khác cho mình. Niềm vui bình yên và thầm lặng cùng với những ô chữ vuông vuông trải tấm lòng mình trên màn hình trắng. Mong rằng bài viết này sẽ đem đến cho bạn một chút bâng khuâng khi hoa Anh Đào nở rộ đón Xuân về.
Nguyễn thị Thêm.