Quân thức dậy trước, ánh sáng ban mai lọt qua khe cửa sổ làm căn buồng bé nhỏ ấm cúng hơn hẳn tối qua. Căn buồng đủ kê một chiếc giường và một cái bàn, giường trải chiếu mới và chăn gối mới. Chắc là chủ nhà đã chuẩn bị trước để đón khách phương xa, từ Mỹ.
Vợ chồng Quân mới lấy nhau được hai năm, Tuyết Mai muốn thay đổi không khí khi hai vợ chồng nghỉ vacation hàng năm, đã rủ chồng về Việt Nam, đến miền quê này, nơi mà mẹ cô đã về một lần, kể lại làm cho cô thích thú.
Chú thím Vọng là em họ của mẹ Tuyết Mai, đôi bên nhận ra họ hàng muộn màng sau mấy chục năm chinh chiến giữa hai miền Nam Bắc.
Trưa hôm qua, xuống phi trường Nội Bài, vì muốn được tự do vui hưởng sự khám phá ở vùng đất xa lạ nên vợ chồng Quân không nhờ gia đình chú thím Vọng ra đón ở phi trường, họ đã thuê xe về huyện Yên Thế tỉnh Bắc Giang, rồi tìm ra xã , tìm ra làng của chú thím Vọng thì trời đã tối, lại gặp lúc cúp điện bóng tối càng mịt mùng, hai vợ chồng Quân đều mệt mỏi sau những cuộc hành trình dài, lạ lẫm, chỉ nói chuyện qua loa với chú thím, và không thấy đói để ăn bữa cơm chiều mà chủ nhà đã nấu sẵn chờ đợi. Xách valy vào căn buồng này hai vợ chồng Quân đã lăn ra ngủ một mạch cho tới sáng.
Sau một giấc ngủ ngon Quân cảm thấy khỏe khoắn, anh mở tung hai cánh cửa sổ bằng gỗ, nhìn ra phía sân trước, hai cây bưởi chĩu trái đang đung đưa trong gió như hớn hở chào đón Quân.
- Anh ơỉ
Tuyết Mai cũng đã thức dậy, cô nũng nịu gọi:
- Lại đây với em đi!
Quân đến bên vợ:
- Dậy đi em, có lẽ chú thím Vọng đang đợi chúng mình đấy
- Ừ nhỉ!
Cô nhanh nhẹn ngồi nhỏm dậy và ra chỗ chiếc valy lấy gói đồ dùng cá nhân, khăn mặt, kem đánh răng v..v... Hai người cùng bước ra ngoài.
Buổi sáng thôn quê miền núi đẹp quá, phía trời xa những đám mây đỏ hồng nhô cao khỏi đỉnh núi, mang ánh nắng sáng tươi, tưới đều lên toàn cây cỏ và những mái nhà thấp.
Chú thím Vọng từ gian nhà chính bước ra:
- Hai cháu dậy rồi à? Ðánh răng rửa mặt rồi ăn sáng. Ðêm qua mệt hai cháu chẳng ăn gì, chắc là đang đói lắm .
Tuyết Mai hớn hở:
- Vâng, cháu đang đói thật đấy. Chỗ nào để rửa mặt, đánh răng hở thím?
Thím Vọng chỉ cái bể nước to lù lù ngay góc sân bên phải:
- Mọi thứ đều ở chỗ bể nước này, từ rửa mặt, đánh răng, rửa rau, vo gạo cho đến tắm giặt.
- Thế không có buồng tắm hở thím?
- Cần gì đến buồng tắm? cứ đứng cạnh bể nước dội ào mấy cái là xong .
Thím Vọng hồn nhiên nói, nhưng chợt nhìn cô cháu họ Việt Kiều với nét mặt lo âu, thím vội vàng bào chữa:
- Ấy là dân nông thôn, còn các cháu thì không thể tắm như thế, thím sẽ bảo chú quây tấm liếp cạnh bể nước để làm chỗ tắm cho kín đáo.
Rồi thím chỉ về một góc vườn phía trái, nơi có lùm cây rậm rạp:
- Chỗ kia là nhà vệ sinh.
Quân và Tuyết Mai nhìn nhau, cùng chia sẻ một ý nghĩ đời sống nông thôn Việt Nam sao mà đơn giản, thiếu tiện nghi và nghèo nàn đến thế!
Vào nhà thấy chú Vọng đang rót siêu nước sôi vào ấm trà, khói bốc lên nghi nghút và thoang thoảng mùi trà thơm ướp hoa Nhài. Chú ân cần:
- Hai cháu ngồi chơi uống chén trà nóng cho ấm, đợi em Liên nó mang cháo lên ăn sáng .
Tuyết Mai ngạc nhiên:
- Liên nào nhỉ?
- Là con gái út của chú thím, tối qua các cháu đến đây thì nó không có nhà, đến ngủ đằng nhà chị gái nó ở gần đây. Căn buồng của nó nhường cho khách. Hai cháu thông cảm nhà cửa chật chội, một bên ngăn làm căn buồng nhỏ cho em Liên, còn chú thím ngủ bên này. Sáng nay nó về sớm cùng mẹ làm gà nấu cháo.
- Cháu muốn xuống bếp với em Liên.
Tuyết Mai lôi tay chồng đi theo chú Vọng, chú mở cánh cổng gỗ thưa và chỉ sang bên kia con đường nhỏ:
- Bếp đấy cháu, bên cạnh một bờ ao nuôi cá.
Nhà một nơi, bếp một nẻo, nhà quê có nhiều điều lạ lùng. Tuyết Mai và Quân không hiểu nổi.
Hai người chui vào căn bếp thấp và chật chội còn lảng vảng khói bếp chưa kịp thoát ra ngoài, Liên đang ngồi xổm bên cạnh bếp, là những hòn gạch kê gần nhau, chỉ còn ngọn lửa nhỏ, liu riu, bên trên cái bếp đơn sơ đó là nồi cháo cũng đang sôi liu riu. Thấy khách vào cô ngửng đầu lên và vội vàng đứng dậy, có vẻ ngượng ngùng vì căn bếp không xứng đáng để cho khách ghé vào:
- Em chào anh chị.
Ðó là một cô gái có đôi mắt to đen lóng lánh, chiếc mũi thẳng và đôi môi xinh xắn, mái tóc dài óng ả buộc túm lại phía sau bằng một chiếc khăn tay. Tuyết Mai cũng ngỡ ngàng:
- Em dễ thương qúa!
Cô gái e thẹn:
- Em cám ơn chị.
Quân nhìn cô. Trong căn bếp nhỏ tồi tàn, ngập mùi khói và bụi tro, bụi đất dưới chân, Liên vẫn rạng rỡ như một đoá hoa tinh khiết. Cô gái vẫn chưa hết ngại ngùng:
- Em mời anh chị lên nhà trên kẻo khói.
Tuyết Mai nồng nhiệt:
- Anh chị ở đây nói chuyện với em cho vui, anh Quân nhé?
Quân gật đầu, bởi chính anh cũng tò mò với cảnh bếp núc mà anh chưa từng thấy trong đời..
Trên một cái chõng tre mâm bát đã được bày ra với đĩa thịt gà chặt sẵn. Liên nói:
- Em đang đợi cháo nhừ thêm tí nữa là xong, em sẽ bưng mâm lên nhà trên.
Quân hỏi để có cớ nhìn thẳng vào gương mặt của cô:
- Cứ mỗi lần ăn cơm lại phải mang đồ ăn từ bếp lên nhà sao?
- Vâng ạ.
- Thế Liên không sợ mệt à?
Cô gái thật thà:
- Bao nhiêu việc khác em còn làm được nữa là?
- Thế những hôm trời mưa trời gió?
Cô gái dạn dĩ hơn, mỉm cười:
- Cũng chẳng sao! Ðã bảo em quen rồi mà.
Giọng nói nhà quên miền Bắc của Liên lạ tai, lấy được cảm tình của Tuyết Mai:
- Chị thích nghe em nói, và thích được sống ở nhà quê như em.
- Em chỉ sợ anh chị ở vài ngày sẽ chán, lại đòi ra thị xã hay lên Hà Nội thuê khách sạn . Nhà quê thì có gì vui đâu?
Tuyết Mai hào hứng:
- Anh chị sẽ ở đây đủ bốn tuần lễ cho tới ngày về Mỹ, hồi còn nhỏ anh chị sống ở Sài Gòn thành phố lớn, rồi sang Mỹ định cư, những văn minh tiện nghi nuông chiều anh chị nhiều rồi, nên chị thích vẻ mộc mạc hồn nhiên miền thôn dã?
Liên cảm động:
- Vậy thì em sẽ dẫn anh chị đi khắp làng em cho đến chán thì thôi.
Cô ngồi xuống, lấy cái môi khuấy nhẹ nồi cháo:
- Cháo nhừ rồi, anh chị lên nhà trước đi.
Quân áy náy:
- Ðể anh phụ Liên một tay, anh sẽ mang cái mâm này ?
Tuyết Mai đi theo anh, trong khi Liên bưng cả nồi cháo nóng đi sau cùng.
Cháo gà nhà quê sao mà ngon thế! hạt gạo thơm nhừ nhuyễn trong bát cháo sóng sánh chút màu mỡ gà vàng loang loáng. Rắc tí tiêu, tí hành răm ăn với thịt gà, vị ngon đậm đà hơn hẳn những bát cháo gà hai vợ chồng Quân đã từng ăn ở Mỹ.
Chú thím Vọng có 5 người con, bốn người kia đã có vợ có chồng, ba gia đình lếch thếch kéo nhau vào miền Nam kiếm sống, chỉ còn gia đình người con gái lớn vẫn ở lại lam lũ cấy cày như bố mẹ. Liên là con út, không như các anh chị học hành qua loa lớp năm, lớp bẩy rồi nghỉ ở nhà làm vườn làm ruộng, Liên học rất giỏi, từ Tiểu Học đến Trung học, nên bố mẹ cứ cố cho Liên học đến hết lớp 12 và đậu bằng phổ thông trung học hạng cao. Cô giáo chủ nhiệm của Liên đánh gía Liên có khả năng thi đậu vào Ðại học dễ dàng, Liên cũng tự tin vào sức mình, mơ thi vào Ðại học sư phạm, ra làm cô giáo. Nhưng nhà cô nghèo, lúa gạo làm ra quanh năm không đủ ăn, mẹ lại hay ốm đau không thể thường xuyên làm ruộng đồng, nên Liên chẳng có cơ hội thực hiện ước mơ.
Nghe xong câu chuyện Tuyết Mai ngậm ngùi:
- Thật tiếc cho em Liên!
Thím Vọng chép miệng:
- Thím cũng nghĩ thế, thôi thì cái số mình nghèo!
Liên vẫn tươi tắn:
- Kìa mẹ, đừng làm anh chị ấy buồn lây, con xuất thân từ con nhà nông, nếu học được thì càng hay, không thì vẫn là nhà nông, là chuyện bình thường.
Quân đọc thấy trong đôi mắt và trong tâm hồn cô gái cả một sự dũng cãm, chịu đựng số phận.
Ngoài cổng có tiếng người xôn xao, thì ra gia đình cô con gái lớn của chú thím Vọng đến chơi, chào khách, hai vợ chồng và ba đứa con.
Tuyết Mai trở về căn buồng riêng, mang valy đầy ắp quà ra để biếu cả nhà, nào quần áo, bánh kẹo và những đồ dùng lặt vặt khác.
Mỗi ngày ở quê là một ngày vui, buổi sáng thức dậy Quân và vợ đi bộ trên những con đường làng hẹp, quanh co, với những căn nhà lụp xụp hai bên , hay con đường đất ven những ruộng lúa, họ đi xa hơn đến những nương khoai, nương bắp trồng trên những qủa đồi thấp, và xa hơn nữa là những qủa núi cao rồi đến bên con suối nhỏ, ngồi bên bờ đá, thả hai chân mỏi mệt và đầy bụi cát ngâm trong làn nước mát rượi, nghỉ ngơi, trước khi tiếp tục đi bộ về nhà. Nơi nào Quân cũng không quên chụp hình ghi lại kỷ niệm.
Sáng nay Quân và Tuyết Mai dự tính đi loanh quanh trong làng để chụp hình thì thím Vọng rủ Tuyết Mai đến nhà một người làm nghề giò chả, nem chua nổi tiếng ngon của làng, họ bỏ mối ra thị xã, khách mua nhiều có khi không kịp giao hàng.
Tuyết Mai thích ăn nem chua và tò mò muốn tận mắt nhìn cách làm, nên hào hứng đi theo thím Vọng. Cô bảo Quân cứ đi một mình, Quân thì vẫn thích đi dạo buổi sáng sớm, vừa như tập thể dục vừa để chụp những cảnh đẹp của làng quê.
Cô Liên đã lên nương từ lúc bình minh, Quân cứ vui chân mà bước, không định hướng , anh liên tiếp giơ máy hình lên chụp. Qua vài con đường mòn thì trông thấy làn khói bốc lên từ xa, Quân cứ hướng ấy bước đến, để xem là khói gì, miền quê có nhiều điều lạ lùng với anh qúa.
Quanh co mãi Quân mới đến gần làn khói, từ trên ngọn đồi thấp đang có bóng người thấp thoáng. Thật bất ngờ đó là Liên, anh mừng rỡ gọi :
- Liên ơi!
Cô đang đứng bên đống lửa, đốt những cành cây khô, lá khô, khói lên mù mịt, nhiều hơn khói bếp hôm cô nấu nồi cháo gà, nhưng cô vẫn là đóa hoa tươi mát trong làn khói, hai m á cô ửng hồng vì lửa nóng. Liên kêu lên:
- Anh đừng đến gần kẻo sặc khói đấy !
Nhưng anh vẫn đến gần cô, mặc kệ khói:
- Liên đang làm gì thế?
Cô tinh nghịch đáp:
- Anh thấy rồi còn hỏi, em đang đốt cây khô, lá khô đấy thôi.
- Biết rồi, nhưng ý anh hỏi Liên đốt những thứ này để làm gì?
- Ðể làm gì ư? Anh chẳng có tí nông dân nào trong tâm hồn cả, em dọn sạch đồi, nhà em sẽ làm rẫy trên qủa đồi này, sẽ trồng thêm ngô, thêm sắn?
- Cho anh phụ Liên với.
Không đợi Liên cho phép, Quân đi nhặt những cành cây khô khác ném vào đống lửa. Hai người cùng làm việc chẳng mấy chốc khu đồi đã được dọn sạch sẽ, họ đến bên một hốc đá cách xa đống lửa vừa nghỉ chân vừa canh chừng những ngọn lửa cuối cùng.
- Chị Tuyết Mai đâu anh? Liên hỏi.
- Tuyết Mai theo mẹ em đến nhà ngươì làm gìo làm nem gì rồi, chị ấy rất thích món nem chua. Còn anh chỉ thích đi chụp hình làng quê.
Bỗng dưng Quân nói lên cái điều đã làm anh thương cảm và áy náy:
- Liên này, em có tiếc vì không đạt ước mơ là cô giáo không?
Ðôi mắt cô thoáng buồn:
- Có chứ anh, nhưng mà thôi chuyện ấy đã qua hai năm rồi.
- Nếu anh chị giúp em chi phí ăn học, em có muốn học lại để thi vào sư phạm không?
Ðôi mắt cô lại ngời lên niềm vui, rất chân thành:
- Em sẽ cố gắng hết sức mình, nhưng?em ngại làm phiền anh chị, tiền ăn học trên thành phố cũng cả triệu đồng mỗi tháng anh ạ.
- Ðó là món tiền không đáng kể với vợ chồng anh, nếu giúp được em, anh chị sẽ rất vui.
- Vâng, để em về bàn lại với bố mẹ em.
Ngọn lửa đã tàn, Liên đứng dậy:
- Xong rồi anh, mình đi xuống đồi cho mát rồi về ăn cơm trưa. Ngồi gần đống lửa, em thì quen rồi còn anh thấm mệt đấy.
Quân ngoan ngoãn theo Liên xuống đồi, trên đường về đi qua một qủa núi thấp, Quân thấy có một cây hoa mọc lẻ loi dưới chân núi, những đóa hoa trắng đang rung rinh trong gío, thiên nhiên như cố tình trang điểm cho qủa núi khô cằn sỏi đá một vẻ đẹp hoang dã nên thơ. Quân buột miệng khen:
- Hoa đẹp qúa!
- Hoa núi đấy anh, loài hoa trắng này chỉ mọc ở dưới chân núi, nên người ta gọi thế. Em hái cho anh nhé?
Cô bước nhanh đến chân núi, Quân cản lại:
- Liên đừng hái, anh chỉ thích nhìn thôi.
Trời ơi, khi Liên đứng bên cây hoa núi màu trắng đơn sơ làm Quân hoa mắt, không biết là anh đang ngắm hoa hay đang ngắm Liên nữa? Anh giơ máy hình lên:
- Em đứng yên cho anh chụp vài tấm hình.
Cô hồn nhiên cởi chiếc khăn chùm tóc còn vương cả bụi than củi, mái tóc dài của cô xổ tung ra, bay bay theo cơn gío ngược chiều. Trong đời Quân chưa bao giờ anh thấy bức hình nào làm anh xao xuyến bằng cảnh này, anh say sưa ngắm Liên trong ống kính của máy chụp hình, như muốn níu giữ hình ảnh cô trong mắt mình mãi mãi.
- Em ra mà xem tấm hình này, có hai cây hoa núi.
Liên ngạc nhiên:
- Ở đâu ra hai cây hoa núi hở anh?
- Thì em cũng là một cây hoa núi đấy.
Liên bật cười:
- Vậy mà em cứ tưởng thật, anh ăn nói hay như nhà văn ấy. Thế ở Mỹ anh làm gì nhỉ?
- Chẳng liên quan gì đến văn chương. Anh và chị đều là nha sĩ, cùng học cùng ra trường rồi cưới nhau ngay.
Cô thán phục:
- Hai anh chị đều học giỏi, đẹp đôi và hạnh phúc. Thôi, mình về đi anh.
Quân chỉ muốn con đường dài mãi hay quanh co mãi để chẳng bao giờ về đến nhà. Nhưng ngôi nhà đã hiện ra, và Liên thì hối hả giục:
- Nhanh chân lên anh, cả nhà đang đợi đấy.
Tuyết Mai đang đứng đợi ngoài sân, khi Quân và Liên bước vào, chờ Liên đi khỏi, ánh mắt Tuyết Mai nhìn Quân lạnh lùng và nghi ngờ, nhưng Tuyết Mai vẫn gượng cười:
- Anh đi chơi có vui không?
Liên quay lại nhanh nhẩu khoe:
- Vừa vui vừa mệt chị ạ, anh ấy giúp em đốt lửa suốt cả buổi sáng.
Thím Vọng bước ra:
- Các cháu vào ăn cơm, hôm nay có món cá chép rán ngon lắm.
Trong bữa cơm, Liên khoe với bố mẹ:
- Anh Quân đề nghị giúp đỡ con tài chính để đi học, con sẽ ôn bài và thi vào đại học, bố mẹ có đồng ý không?
Chú thím Vọng đều lộ vẻ vui mừng:
- Ðược thế thì còn gì bằng.
Quân nói để giải thích cho vợ:
- Liên học giỏi mà dở dang, em và anh cùng tiếc cho Liên, nên anh nghĩ chúng ta sẽ giúp Liên, có phải thế không em?
Tuyết Mai đáp gọn:
- Vâng.
Ăn cơm xong, món tráng miệng là những qủa chuối tiêu chín. Nhà có buồng chuối vừa chín cây, chú Vọng đã chặt hạ buồng chuối và để trong một góc nhà, chuối chín đến đâu ăn đến đó.
Quân hỏi đùa vợ:
- Em đã học được nghề làm nem chua của người ta chưa?
Tuyết Mai cũng lịch sự đùa lại:
- Thế anh đã biết cách đốt lá, làm nương làm rẫy chưa?
Cả nhà cùng cười, nhưng chỉ riêng Quân linh cảm thấy trong tiếng cười của vợ không được tự nhiên như mọi ngày.
***********
Tối, hai vợ chồng về buồng riêng nghỉ ngơi, Tuyết Mai vẫn giữ vẻ lạnh nhạt với chồng, không trách móc mà cũng chẳng vồn vã yêu thương, làm Quân ngại ngùng khó xử.
Tuyết Mai nằm quay mặt vào vách, trong phút giây Quân bỗng thấy lạc loài xa lạ với người nằm bên cạnh, người từng là bạn, là người yêu, và đang là vợ anh. Tuyết Mai đã yêu anh thiết tha và anh cũng yêu thương nàng biết bao. Vậy mà đêm nay, hình ảnh của một người con gái xa lạ đã làm anh xao xuyến bất ngờ, vậy đâu là tình yêu đích thực? Tuyết Mai hay cô Liên kia?
Anh ước gì được chia sẻ nỗi dằn vặt này với Tuyết Mai, nhưng cô có hiểu không? Sóng lòng như sóng biển, ai có thể cản được?. Anh biết nghĩ về Liên là có tội với vợ và với người con gái quê thật thà, chất phác đó, cô qúy mến anh vì sự liên đới họ hàng không hơn không kém.
Trong bóng tối, Quân lắc đầu cố xua đuổi hình ảnh Liên. Anh không thể ở lại đây lâu thêm nữa. Thời gian và sự xa cách sẽ giúp anh quên đi, cũng như biển có lúc sẽ lặng sóng. Anh mong thế.
Anh kéo Tuyết Mai sát vào lòng mình:
- Em giận anh điều gì? cứ nói ra có phải nhẹ lòng hơn không?
Bây giờ Tuyết Mai mới nói:
- Em thấy anh gặp Liên trên đồi có vẻ?làm sao ấy! Anh lại còn hứa hẹn giúp đỡ cho Liên ăn học mà chưa hỏi qua ý em. Có phải vì lòng thương người hay vì một tình cảm nào khác?
- Anh gặp Liên chỉ là tình cờ vì em không đi cùng anh. Thế thôi.
Chính em cũng thấy hoàn cảnh Liên xứng đáng được chúng ta giúp đỡ, chỉ một món tiền nhỏ chúng ta có thể thay đổi rất lớn cuộc đời Liên.
Rồi anh quả quyết, như để khẳng định cho chính mình:
- Em hãy tin anh. Vả lại anh muốn vài ngày nữa chúng ta sẽ trở lại Mỹ.
Tuyết Mai ngạc nhiên:
- Chúng ta mới ở đây có hai tuần, anh thích miền quê lắm mà?
- Ở lâu cũng sẽ chán, sau này có dịp chúng ta lại về nữa.
Tuyết Mai tan ngay những nghi ngờ, cô phụ họa với chồng:
- Ừ, khi nào Liên học ra trường mình về cho vui anh nhỉ?
- Có thể, hoặc tới ngày Liên lấy chồng chúng ta mới về, để được ăn đám cưới nhà quê chứ.
Tuyết Mai sung sướng nép mình vào lòng chồng:
- Em xin lỗi đã nghĩ sai về anh. Ðàn bà hay ghen vớ vẩn anh đừng chấp nhé? Anh, ôm em đi, hình như gío lạnh?
Quân choàng tay ôm Tuyết Mai, quả thật gió lạnh đang luồn qua khe cửa, thím Vọng đã nói ở đây ban ngày nóng ban đêm lạnh vì gió từ núi thổi về. Không biết ngọn gío có từ qủa núi mà sáng nay anh và Liên đã đứng lại cùng ngắm cây hoa núi, và anh đã chụp hình cho Liên không? Mà sao anh nghe trong gió có cả tiếng thở dài của núi.
( July, 2008)
Nguyễn Thị Thanh Dương
