Năm Quý Tỵ vừa qua với biết bao sóng gió dồn dập, mưa bão liên miên, điển hình là trận bão Haiyan thổi qua phi Luật Tân tàn phá một số tỉnh và thị trấn, cướp đi sinh mạng mấy ngàn người và khiến cho hàng triệu dân chúng lâm cảnh màn trời chiếu đất. Bên Phi đã hứng chịu thảm họa. Cơn bão giảm cường độ biến thành áp thấp khi đến Việt Nam, dân Việt tưởng may mắn, nào dè các viên chức thủy điện sợ vỡ đập,  vội vàng cùng thi nhau xả lũ, tạo nên hiện tượng nhân họa làm cho một số người chết. Nhà cửa, gia súc, hoa màu bị dòng nước lũ cuốn trôi. Nhiều nơi dân chúng không chạy kịp phải vội vàng leo lên nóc nhà tránh lũ. Ở Hoa kỳ bị trốt tàn phá mấy Tiểu bang, thiệt hại vật chất lên đến hàng tỷ đồng.

Năm Giáp Ngọ 2014 sắp tới thì sao?

Căn cứ vào Thiên Can và Địa chi để tìm hiểu, ta thấy Giáp thuộc mộc, địa chi Ngọ thuộc hỏa. Phối hợp Can chi theo Ngũ hành sinh khắc thì Mộc sinh Hỏa, tức trời sinh đất,  âm dương thuận hợp, nên có thể đoán năm 2014 là năm mưa thuận gió hòa, ít thiên tai, mùa màng sung túc, đời sống tốt đẹp hơn năm vừa rồi.

Hồi nhỏ chúng ta được ông bà dạy sơ lược về đặc tính từng con giáp cầm tinh cho mỗi năm. Ví dụ năm tý:  tuổi tý con chuột cống xù, tha gạo, tha lúa chạy vù xuống hang. Đọc sơ phần tóm lược ta biết năm chuột dồi dào lúa gạo không sợ chết đói.

Năm Ngọ: tuổi ngọ con ngựa đen xì, làm tàu nhốt lại chớ thì thả ra. Từ câu thiệu ta biết đặc tính của ngựa là mau lẹ.  Muốn chúc ai làm quan mau thăng chức, buôn bán nhứt bổn vạn lợi, hay chúc cho vị nào đó tuy lớn tuổi vẫn còn hoạt động  xã hội, văn học  ngày một hăng say không gì quí bằng ta tặng những vị nói trên bức tranh cặp ngựa phi nước đại. Bức tranh đó nó có ý nghĩa: Mã đáo công thành hay là Trường đồ tri mã lực (ngựa đến thì thành công hay Đường dài mới biết sức ngựa).

Nhân năm ngọ, tôi xin lạm bàn một tí về ngôn ngữ Việt. Chúng ta thấy tiếng Việt vô cùng phong phú như chỉ màu trắng lúc thì dùng tiếng nhạn, bạch, cò. Gà nhạn chỉ con gà màu trắng, chó trắng không gọi là chó bạch mà gọi là chó cò, ngựa màu trắng thì kêu là bạch mã v.v. màu đỏ khi gọi là điều, là tía, là xích như gà điều (gà màu đỏ, cóc màu ửng đỏ gọi là cóc tía, ngựa đỏ thì gọi là xích mã. Trên đây tôi lan man một chút về đặc thù của tiếng Việt chủ đề hôm nay bàn về mã hay ngựa.

Thủa lập quốc, nước ta bị giặc Ân quấy phá, vị Thánh cỡi ngựa sắt, cầm roi sắt phun lửa thiêu rụi quân giặc. Đó là Phù Đổng Thiên Vương hay còn gọi là Thánh Gióng. Tiếp nối truyền thống hào hùng của Phù Đổng, trong cuộc chiến vừa qua quân lực Việt Nam Cộng Hòa với những thiết đoàn thiết vận xa tung hoành ngang dọc chiến thắng quân xâm lược oanh oanh liệt liệt.

Còn về ngựa dường như nước ta không có ngựa xuất sắc, có lẽ vì nước ta là quốc gia nông nghiệp, nên không có những trại ngựa lớn nhiều chiến mã như Mông cổ, Tàu, hay các nước phương Tây. Trong chinh chiến cổ xưa ta cũng dùng ngựa nhưng không nhiều, do đó không có con ngựa nào nổi tiếng. Thời chống quân nhà Minh  xâm lăng, vị anh hùng chuyên dùng ngựa ở trận mạc đó là Bình Định Vương Lê Lợi. Không có tài liệu về chiến  mã Lê Lợi sử dụng. Gần đây tôi đọc được các câu:

Tôi đọc hai câu đó hồi còn “ủ tờ” (Đi tù hay học cải tạo), tác giả bài viết đó cho là ngựa của Lê Lợi, vì không thời gian tìm hiểu kiểm chứng nên không biết đúng hay sai.

Đất nước ta toàn sông rạch nên ngựa chỉ dùng kéo xe, chở lương nên quân ta có lẽ không thiện  chiến về  ngựa, bù lại ta sử dụng voi chiến.  Hai bà Trưng, bà Triệu đều cỡi voi xung trận khiến quân thù bạt vía

Ngựa đen ta gọi là ngựa ô, đọc truyện Tàu, tướng đen thui như lọ chảo, cỡi ngựa ô truy, xông pha trận mạc hồi đời Đường làm đến Nguyên soái, quí vị thích truyện Tàu đều nhớ tên viên tướng vừa nói là Uất Trì Cung, chẳng những tướng mạo, ngựa tất cả đều đen, mà ông ta thêm một cái đen nữa là dốt đặc cán mai, ghi công tướng sĩ ông ta chỉ dùng vòng tròn và vạch dài ngắn chỉ ông ta biết mà thôi. Con ô truy theo Uất Trì Cung chinh chiến tới già chết.

Con ngựa có bờm đỏ, lông đỏ thuộc loại ngựa Thiên lý, có tài chạy vạn dậm không biết mệt, đó là con Xích Thố của Quan Công trong Tam Quốc Chí, bộ truyện nổi tiếng của La Quán Trung mà đa số người Việt đều đọc qua. Đầu tiên không biết nó sản sanh ở vùng nào, chỉ biết Đổng Trác tặng Xích Thố cho Lữ Bố. Lữ Bố nhờ cây Phương thiên Họa Kích và Xích Thố tung hoành ngang dọc một thời. Khi Lữ Bố đại bại và bị giết, ngựa Xích thố về tay Tào Tháo. Tào A Mang đem Xích Thố tặng Quan Vân Trường để mua lòng, hy vọng Quan Công cám nghĩa mà đầu Tào, nhưng khi nghe Lưu Bị, anh kết nghĩa với Quan Công đang dưới trướng Viên Thiệu, Quan Công vội vã đề thơ từ biệt Tháo, gấp rút cỡi Xích Thố tìm Lưu Bị. Ngựa Xích Thố giúp Quan Công chinh chiến nhiều năm đến khi bị quân Đông Ngô đánh cho đại bại, Quan Công bị giết, ngựa Xích Thố cùng chết với chủ.

Một con ngựa nữa cũng lưu sử sách đó là con Đích Lư. Con Đích Lư màu trắng, bờm trắng cũng là con Thiên lý Mã của Lưu Bị đoạt từ tay Trương Vũ. Con ngựa này dưới mắt có chỗ trũng chứa nước mắt, cạnh trán lại có điểm trắng,  dùng nó thì chủ sẽ chết. Đan Phước tức Từ Thứ xem tướng ngựa bảo Lưu Bị:

                - Con ngựa nầy hại chủ, ông nên đem nó tặng cho kẻ thù của ông

Lưu Bị không nghe. Một hôm Lưu Biểu mời Lưu Bị ăn tiệc, Thái Mạo (em vợ Lưu Biểu) bài kế diệt Bị. Thái Mạo cho quân phục bốn phía may nhờ Đích Lư bay qua suối Đàn (Đàn Khê), nó đã cứu Lưu Bị thoát chết. Về sau trên đường chinh Tây Thục, phó Quân Sư Bàng Thống cỡi con Đích Lư bị loạn tên người và ngựa đều chết ở đồi Lạc Phụng.

Một chuyện ngựa nữa ở nước ta do cụ Trạng Trình ghi thành sấm ký, tôi xin chép ra cho quí vị thưởng lãm trong dịp Xuân về

Nhiều học giả đã giải đoán những câu sấm ký nầy, người thì cho là nó cận kề, kẻ bảo đã qua, không biết ai đúng. Có điều chắc là chúng ta đều an toàn trên xa lộ vì chúng ta không phải anh hùng nên không lãnh chữ “Tận” như trong sấm của Trạng Trình

Viết xong December,  02-2013

Nguyễn Thành Sơn

fShare

Tweet

Add comment