Tôi và Long hai đứa thân nhau từ lúc học cùng trường tiểu học tại một trường quận lỵ gần biên giới Việt-Miên thuộc tỉnh Châu Đốc, sau khi học hết cấp tiểu học tôi và Long đều được lên tỉnh học tiếp bậc Trung học.
Trong những năm học Trung học, tôi và Long ở trọ nhà người quen gần nhau, nên hằng ngày hai đứa cùng đường đi đến trường. Vào trường, không học chung một lớp như thời học tiểu học, vì tôi chọn ban A, còn Long chọn ban B. Tuy nhiên, trong giờ ra chơi tôi và Long cũng gặp nhau, vì hai lớp học kế nhau, cùng một vách tường ngăn đôi.
Vào những năm từ 1955 đến 1960, sau hiệp định Genève 1954, chiến tranh vừa chấm dứt, đất nước được thái bình, êm ả, cuộc sống của người dân thật thoải mái sau một thời gian chiến tranh giành độc lập với Pháp.
Ảnh hưởng cuộc sống xã hội yên bình, người dân sống hạnh phúc, không ai lo toan nhiều trong đời sống hàng ngày. Chúng tôi là những thanh niên mới lớn, tràn trề sức sống và với tâm hồn mơ mộng của tuổi vị thành niên đã tạo cho chúng tôi một viễn ảnh tốt đẹp cho tương lai.
Ngoài việc học hành chăm chỉ, những ngày cuối tuần hay nghĩ lễ, chúng tôi thường tụ tập với nhau chơi nhạc, tập tành viết văn, làm thơ hay đi du ngoạn các vùng quê, leo núi tìm thú vui lành mạnh.
Dù thời gian đã qua lâu, gần nửa thế kỷ rồi, nhưng tôi còn nhớ, trong thời bình đó, báo chí, sách vở, đài phát thanh không có tin tức chiến tranh, bom đạn, chết chóc mà phần lớn những tác phẩm văn nghệ, văn học được phổ biến rộng rãi đã gieo vào lòng lớp thanh thiếu niên chúng tôi một thích thú yêu mến văn, thơ. Sau khi chúng tôi lên lớp Đệ Tứ (lớp 9), chúng tôi quy tụ được một số anh em năm, bảy anh em trong trường thích làm thơ viết văn thành lập một Thi Văn đàn lấy tên là Thế Kỷ Mới. Sau một thời gian tập tành viết văn, làm thơ, đứa nào cũng thích thú muốn trở thành văn, thi sĩ khi có vài tác phẩm đầu tay gởi cho các báo xuất bản ở Sài Gòn được đăng tải. Chúng tôi mừng lắm, mang tờ báo đi khoe các bạn cùng lớp và các anh chị lớp trên, lớp dưới …
Tạo được tiếng tăm và được sự khuyến khích, hướng dẫn của quý thầy dạy việt văn: Thầy Lưu Trung Khảo (hiện sinh hoạt văn học, California, USA), thầy Cao Đình Vưu (nhà thơ Cao Thoại Châu, VN), chúng tôi rất hứng khởi tiến tới…việc bỏ tiền túi in tờ Đặc san Thế Kỷ Mới đem đi bán các trường Trung học các tỉnh bạn: Sa Đéc, Long Xuyên, Cần Thơ. Kết quả cũng khả quan, đủ vốn chi phí, in ấn và từ đó mỗi năm Tết đến, Xuân về, chúng tôi đều thực hiện một tờ Đặc san Xuân cho trường Trung Học Thủ Khoa Nghĩa đến khi chúng tôi rời trường cuối năm 1961, đứa thì tiếp tục lên Sài gòn học tiếp đại học, đứa đi lính, đứa tìm việc làm… mỗi đứa mỗi nơi, mỗi nẻo.
Giờ đây, hơn nửa thế kỷ rồi, thời gian như bóng câu qua cửa, nhìn lại dĩ vãng buồn vui lẫn lộn, những dự thảo trong cuộc đời để thăng tiến của thời thanh xuân không thực hiện được vẫn còn canh cánh bên lòng, vẫn còn nuối tiếc, dù giờ đây tóc đã thay màu sương gió, sức cùn lực cạn. Những người bạn thân cũng đã ra đi biền biệt bên thế giới khác, những chuyện tình thời tuổi trẻ đã lui vào dĩ vãng xa xăm…
Nhìn lại chung quanh mình, gia đình vợ con, cháu chắt cũng như những cây nấm sanh sôi nẩy nở vô thường, tự nhiên như cây cỏ, quây quần bên nhau tạo một quần thể nhập cuộc vào thế giới đa dạng của loài người đầy sân si, hỉ nộ ái ố. Đời không gì vui, mọi thứ sanh sôi rồi hủy diệt. Định luật của thế gian, không có gì tồn tại trên cõi đời này.
Tôi và Long cũng không thoát khỏi quy luật sinh tồn hủy diệt này. Vì cuộc sống, sau khi rời trường hai đứa tìm việc làm, lập gia đình, rồi chia tay, mỗi người một ngả. Giờ đây, tôi chân trời, Long bên kia bờ đại dương xa xôi, rồi một ngày tôi nhận được tin buồn…Long đã đi về bên kia thế giới.
Một ngày nào đây, tôi cũng đi khỏi thế gian này, cát bụi cũng trở về cát bụi. Vòng tròn luân hồi, sanh lão bịnh tử, không ai thoát khỏi qui luật này…
Song An Châu
